Klasyfikacja materiałów stomatologicznych, HIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Klasyfikacja materiałów stomatologicznych:
1) materiały do wypełnień czasowych, zwane stomatologicznymi materiałami
opatrunkowymi,
2) materiały podkładowe, zwane cementami podkładowymi, w tym cementy lecznicze,
3) cementy glassjonomerowe – GI (glassjonomery),
4) konwencjonalne materiały do wypełnień ostatecznych - trwałych, stałych:
a) cementy krzemowe, tzw. porcelany,
b) amalgamaty,
5) materiały kompozycyjne, kompomerowe, ormocerowe i preparaty pomocnicze
(wytrawiacze, systemy wiążące)
6) materiały wypełnieniowe, np. stopy złota, tworzywa akrylowe,
7) materiały do leczenia endodontycznego,
8) laki i lakiery profilaktyczne,
9) masy wyciskowe.
Cechy idealnego materiału do wypełniania ubytków twardych tkanek zęba to:
1) odpowiednią twardość i wytrzymałość na szkodliwe oddziaływanie wpływów
mechanicznych,
2) odporność na działanie czynników chemicznych i elektrochemicznych,
3) trwałość kształtu i objętości zarówno w okresie kondensacji, jak i po całkowitym
związaniu materiału,
4) minimalny stopień przewodnictwa cieplnego, wysoki stopień przylegania do ścian ubytku
zarówno w stanie plastycznym, jak i później po jego ostatecznym utwardzeniu,
5) odpowiedni, zbliżony do zęba naturalnego, połysk, wygląd i barwę,
6) łatwość obróbki i możliwość usuwania bez znacznej szkody dla tkanek zębowych,
7) możliwość oddziaływania przeciwbakteryjnego.
I. Materiałami czasowymi zwanymi tez opatrunkami są:
1) gutaperka,
2) cement cynkowo-siarczanowy,
3) cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy,
4) materiały samotwardniejące:
a) chemoutwardzalne w warunkach jamy ustnej,
b) światłoutwardzalne,
5) cementy prowizoryczne.
Są to materiały stosowane czasowo, przed założeniem materiału ostatecznego. Trwałość
tych materiałów określona jest na kilkanaście dni – do kilku tygodni.
Powinny być łatwe do zakładania i łatwe do usuwania z ubytku.
Ważną praktyczną cechą tych materiałów powinna być neutralność wobec leków, które
stosujemy w leczeniu, oraz korzystne oddziaływanie na tkanki zęba i przyzębia, szczególnie
na miazgę.
Gutaperka
Jest to żywica roślinna o właściwościach termoplastycznych (w temperaturze 50-60oC)
i chemoplastycznych (w obecności eteru lub chloroformu). Stosuje się ją bardzo rzadko jako
opatrunek, głównym jej zastosowaniem jest uszczelnianie kanałów w leczeniu endodontycznym
w postaci pałeczek dokanałowych.
Zalety:
-dobra plastyczność
-łatwość nakładania, modelowania i usuwania z ubytku
-nie podrażania tkanek miękkich
Wady:
-słaba szczelność z powodu braku adhezji do ściany ubytku
-wrażliwośc na slinę oraz czynniki mechaniczne jamy ustanej - mała trwałość
-szybkie porowacenie w wyniku rozpadu chemicznego
Cement cynkowo-siarczanowy
Potocznie zwany fleczerem. Jest to materiał wieloskładnikowy, produkowany do użytku
stomatologicznego w postaci proszku i płynu.
Skład proszku: tlenek cynku, bezwodny siarczan cynku, tymol, mastyks, sproszkowana
guma arabska, dekstryna, magnezja.
Skład płynu: woda destylowana jako samodzielny składnik, często dodaje się fabrycznie
eugenol, fenol, boraks, gumę arabską.
Metoda zarabiania:
Fleczer - bezpośrednio przed użyciem – zarabia się metalową szpatułką na matowej
powierzchni szklanej płytki, mieszając proszek z równą ilością płynu i dosypując porcjami
proszek do płynu. Dla celów opatrunkowych
sporządza się pastę konsystencji kitu.
Czas zarabiania, w zależności od żądanej konsystencji masy, wynosi od 15 do 25 s. Czas
wiązania uzależniony jest od konsystencji masy, temperatury otoczenia, temperatury płynu
i od techniki mieszania.
Cement cynkowo-siarczanowy znajduje również, zastosowanie do czasowego mocowania elementów protetycznych, np. koron;
zarabia się go wówczas do konsystencji zagęszczonej śmietany.
Do tej grupy należą również pasty fleczerowe– preparaty samotwardniejące. Wiążą one
pod wpływem temperatury i wilgoci w jamie ustnej. Materiały te nie wymagają
przygotowania, są w postaci gotowej do użycia.
Materiały samotwardniejące
Są zbliżone do past fleczerowych. W ich składzie znajduje się: tlenek cynku, dwutlenek
krzemu i składniki syntetyczne. Są w postaci gotowej pasty:
-chemoutwardzalne w warunkach j.m.
-światłoutwardzalne
Cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy
Wśród materiałów stomatologicznych do czasowych wypełnień znaczące miejsce
zajmuje cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy. Podstawowy skład materiału to proszek
i płyn.
Proszek:
tlenek cynku – 60%,
dwutlenek krzemu – 34% i kalafonia 6%
Płyn:
eugenol – 37,5%,
kwas ortoetoksybenzoesowy – 62,5%.
Zalety:
1) działanie lecznicze – odontropowe, przeciwbólowe, wysuszające,
2) działanie bakteriobójcze (eugenol),
3) dobra adhezja do ścian ubytku, zapewniająca hermetyczność,
4) homogenność masy,
5) wiązanie w obecności śliny,
6) duża trwałość w jamie ustnej (sięgająca kilku tygodni),
7) długi czas plastyczności poza jamą ustną (jednorazowe zarobienie większej ilości
materiału).
Wady:
1) aktywność chemiczna z innymi materiałami, np. kompozycyjnymi,
2) możliwość uszkodzenia miazgi przy niewłaściwym zarobieniu,
3) utrzymujące się zaburzenia smaku (goździkowy).
Zarabianie:
na matowej powierzchni płytki szklanej szpatułką metalową do odmierzonej
ilości płynu dodaje się porcjami proszek - nieustannie mieszając, aż do uzyskania
jednorodnej, połyskliwej masy, o plastelinowej konsystencji. Efektywny czas zarabiania,
w zależności od ilości materiału, wynosi od 60 do 90 s. Dobrze zarobiony materiał zachowuje
plastyczność użytkową do 3 godzin, którą można przedłużyć przechowując go w zamkniętym
szczelnie słoiczku.
Zastosowanie:
-próchnica głęboka niepowikłana oraz zaopatrzenie czasowe ubytków w leczeniu planowym
próchnicy,
-używa się go także jako podkład w głębokich ubytkach, jest to przykład pokrycia pośredniego miazgi pobudzającego odonoblasty do wytwarzania zębiny wtórnej.
Do tej grupy materiałów, nazywanych cementami cynkowo-eugenolowymi, zaliczamy
np.: Caryosan, Oxycinc, Vivat,
Cementy prowizoryczne
W poszukiwaniu materiałów trwalszych materiałów szczelniejszych od materiałów
opatrunkowych wprowadzono tzw. cementy prowizoryczne. Materiały te oparte są na
mieszaninie tlenków cynku i krzemu, zarabianych roztworem kwasu fosforowego techniką
analogiczną do techniki sporządzania cementów fosforanowych czy krzemowych.
Zastosowanie: długoterminowe opatrunki, czasowe wypełnienia.
Wskazaniami do stosowania cementów prowizorycznych są:
1) konieczność założenia hermetycznego opatrunku leczniczego na pośrednie lub
bezpośrednie przykrycie miazgi preparatami wodorotlenku wapnia,
2) konieczność założenia szczelnego, długoterminowego opatrunku w leczeniu
endodontycznym,
3) w trudnych warunkach dla retencji materiału typu fleczer lub podobnego,
4) w przypadku przewidywanych długich przerw w leczeniu (urlop, choroba),
5) w razie klinicznej potrzeby odroczenia ostatecznego wypełnienia.
Przykładami sa.: Multiplen, Plerodont, Septo-Pack, Tem-
Pack, Vonder-Pack.
II. Materiały podkładowe
Ta grupa materiałów stosowana jest jako zabezpieczenie miazgi zęba, leczonego
z powodu uszkodzenia twardych tkanek (ubytek), przed szkodliwym, toksycznym działaniem
materiałów używanych do wypełnień ostatecznych (stałych).Można je nazwać materiałami
izolującymi.
Cementy podkładowe, poza zastosowaniem wynikającym z ich nazwy, używane są
szeroko jako materiały mocujące elementy protetyczne, np. korony czy wkłady protetyczne.
Stosuje się je często jako materiał wypełnieniowy w zębach mlecznych, niekiedy
w endodoncji.
Do cementów podkładowych zalicza się;
...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]