Klucz do uczenia się, klucz do uczenia się
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
„KLUCZ DO UCZENIA SIĘ – podejście Wygotskiego do wczesnej edukacji”
WYGOTSKI urodził się 17 listopada 1896 na Białorusi a zmarł 10 czerwca 1934 w Moskwie. Żył zaledwie 38 lat. Był psychologiem i pedagogiem rosyjskim, profesorem w Moskiewskim Instytucie Psychologii Eksperymentalnej. Był twórcą społeczno-kulturowej teorii poznania i nauczania, która jest jednocześnie teorią edukacji.
Według niego:
· uczenie się nie jest wyłącznie samodzielnym badaniem świata, lecz raczej poznaniem i stosowaniem metod poznawczych, dostępnych w danej kulturze,
· kultura, otaczające środowisko i język stanowią główny element psychicznego rozwoju dziecka,
· najważniejsze jest pokazanie dzięki uniwersalnych umiejętności myślowych wspólnych dla wszystkich ludzi i umożliwiających odniesienie sukcesu w dowolnych przedsięwzięciach,
· nauczanie nie powinno bazować na umiejętnościach dziecka w danym momencie, lecz zawsze powinno być nastawione na zdobywanie przez nie nowych umiejętności.
Wygotski powiedział -„KAŻDE DZIECKO, BEZ WZGLĘDU NA SWOJĄ INTELIGENCJĘ, MUSI ZDOBYĆ PODSTAWOWE UMIEJĘTNOŚCI POZNAWCZE, BY MOGŁO LOGICZNIE MYŚLEĆ, POSTRZEGAĆ ŚWIAT, BY WIEDZIAŁO, JAK NALEŻY SIĘ UCZYĆ I BY MOGŁO WYKORZYSTAĆ SWOJĄ INTELIGENCJĘ PRZY POZNAWANIU ŚWIATA I SAMODZIELNYM ROZWIĄZYWANIU NAPOTYKANYCH PROBLEMÓW”.
Nauczycielom Wygotski daje teoretyczne podwaliny skutecznej praktyki. Określa kluczowe elementy udanego nauczania, uczenia się o rozwoju – w taki sposób, że można powiedzieć do siebie samego: „Ach, oto, dlaczego robię to, co robię! Więc to dzieje się w umyśle dziecka”
Wierzył, że prawdziwa edukacja nie polega na samym przyswojeniu określonej wiedzy lub umiejętności – polega na rozwoju umiejętności uczenia się dzieci, czyli ich umiejętności jasnego i kreatywnego myślenia, planowania i realizowania swoich planów oraz komunikowania swojego rozumienia na wiele sposobów.
Wierzył, że może zostać to osiągnięte poprzez zapewnienie dzieciom zestawu narzędzi kulturowych, przydatnych w myśleniu i tworzeniu.
Społeczno – kulturowa teoria Lwa Wygotskiego stanowi podstawę teoretyczną omawianego przez nas programu „Klucz do uczenia się”, który powstał w Wielkiej Brytanii. A jego najważniejszym celem jest nauczenie dzieci jak zdobywać wiedzę i umiejętności.
W tym samym roku, co Wygotski urodził się także PIAGET, którego poglądy pedagogiczne są bardziej znane choć są one odwzorowywane i budowane na bazie poglądów Wygotskiego. Dla większego rozjaśnienia przedstawiamy Wam ich założenia na zasadzie porównania.
WYGOTSKI
PIAGET
Teoria kulturowo – historyczna
Uczenie się prowadzi do rozwoju dziecka
Dziecko i świat społeczny dookoła niego
Ważne jest jak robimy to z dzieckiem
Wiedza to ko-konstrukcja
Skupia się na tym, kim dziecko może się stać, jaki jest jego potencjał.
Aby dziecko było niezależnym uczniem trzeba go wyposażyć w odpowiednie narzędzia. Jednak nie stanie się nim już w wieku trzech lat.
Skupia się na doświadczeniach społecznych dziecka, które prowadzą do jego rozwoju
Teoria biologiczna
Rozwój prowadzi do uczenia się
Dziecko i obiekty, które znajdują się w jego otoczeniu
Ważne jest to, co robimy z dzieckiem
Wiedza to konstrukcja
Skupiał się na tym, kim dziecko jest
teraz
Dziecko staje się niezależnym uczniem samoistnie już w wieku 3 lat
Skupia się na tym, co jest wewnątrz dziecka i zmianach biologicznych
Porównianie MONTESSORI i Wgotskiego, których poglądy i założenia dotyczą pedagogiki przedszkolnej.
WYGOTSKI
MONTESORI
Praca grupowa, komunikacja
Nauczyciel jest widoczny
Rozwija myślenie symboliczne
Niepewność w wykonywanych zadaniach, bo na jedno pytanie może być wiele odpowiedzi
Atmosfera jest nie komfortowa gdyż są pewne problemy w głowie do rozwiązania
Przed dzieckiem są stawiane wyzwania
Narzędzia kulturowe
Skoncentrowanie na nauczaniu
Niepewność rozwiązań
Odpowiedzi wieloznaczne
Praca indywidualna
Nauczyciel jest niewidoczny
Rozwija myślenie sensomotoryczne
Pewność w wykonywanych zdaniach
Atmosfera jest komfortowa
Dziecko otrzymuje wsparcie
Obiekty materialne
Skoncentrowanie na dziecku
Pewność rozwiązań
Odpowiedzi jednoznaczne
„KLUCZ DO UCZENIA SIĘ” to nowatorski program edukacyjny opracowany przez wybitnych pedagogów i psychologów rosyjskich i angielskich na podstawie teorii i badań Lwa Wysockiego
System edukacji funkcjonujący w Polsce, ale także w wielu innych krajach świata, nastawiony jest na zapamiętywanie i odtwarzanie informacji. Program „Klucz do uczenia się” oferuje zupełnie inne podejście.
Naszym zdaniem jest warty uwagi, ponieważ:
· zamiast uczyć dziecko odtwarzania zapamiętanych informacji, uczy samodzielnego myślenia i szybkiego nabywania wiedzy,
· wykorzystuje posiadane przez dziecko umiejętności do rozwijania obecnych i nabywania nowych zdolności,
· rozwija umiejętności, które będą przydatne dziecko w szkole np. zdolność do wynajdywania niestandardowych rozwiązań,
· podstawowym jego założeniem jest praca w grupie, dzięki której dziecko ma możliwość poszerzania swoich horyzontów. Dzieci pracując tą metodą pobudzają się wzajemnie do poszukiwania nowych, bardzo różnorodnych rozwiązań. Znajdują tak ogromną ilość pomysłów, że z całą pewnością nie udałoby się ich odnaleźć w pojedynkę. Podczas pracy grupowej zachodzi jeszcze jeden ważny proces – dziecko przechodzi od myślenia o sobie jako jedynym centrum zainteresowania do myślenia o sobie jako ważnym elemencie całej społeczności,
· wzmacnia poczucie wartości dziecka gdyż nauczyciel utwierdza je w tym, że każdy jego pomysł jest wartościowy, że jest ważnym i wyjątkowym uczestnikiem grupy, a to, co mówi jest ciekawe i potrzebne,
· celem jest budowanie trwałych fundamentów dających podstawy solidnej i usystematyzowanej wiedzy,
· uwzględnia on fakty, że, najszybszy rozwój mózgu człowieka następuje do 6 roku życia, dlatego dziecko może w tym czasie rozwinąć większość swoich zdolności, od których będzie zależała jego nauka w późniejszym życiu. W tym okresie powstaje największa liczba połączeń nerwowych, więc jest to decydujący czas dla rozwoju dziecka, które uczy się poprzez zabawę. Jest to jedyny okres w życiu, kiedy uczenie się jest łatwe, radosne a przede wszystkim najbardziej efektywne. (obrazek z mózgiem stymulowanym i nie).
Głównym przesłaniem tego programu skierowanym do pedagogów jest pogląd, że nauczyciel ma pomóc dziecku otworzyć drzwi do uczenia się wszystkiego. Zatem ma ono od niego otrzymać KLUCZ UNIWERSALNY a nie tylko klucz do uczenia się np. matematyki.
Edukacja ma być transformacją – przejściem od niższych funkcji mentalnych do wyższych FUNKCJI MENTALNYCH. (tabelka funkcje mentalne)
Współtwórczynią wszystkich 19 MODUŁÓW PROGRAMU jest Galina Dolya, która prowadziła konferencję. Przyrównuje ona maluchy uczące się i bawiące tymi metodami do gąsieniczek, które z czasem przeobrażają się w kolorowe wysoko fruwające motyle. Stąd podział programu na dwie grupy. (tabelka moduły programu klucz do uczenia się + opis modułów).
Do każdego z tych modułów dopasowane są odpowiednie zajęcia.
Wszystkie zajęcia powinny rozpoczynać się od gimnastyki paluszków.
Sposoby na ich rozgrzanie:
· zabawa mała piłeczką z wystającymi kolcami - pokazujemy
· zabawa pierścionkiem - pokazujemy
· masowanie paluszków
· kręcenie malutkich bączków
· zabawy z pacynkami -
· i wszystkie inne zabawki, w których dziecko używa palcy, którymi pisze
UMIEJĘTNOŚCI uczenia się są tym, co określana tempo i elastyczność, z jaką przyjmujemy oraz jesteśmy w stanie zastosować nową wiedzę i umiejętności.
Dzieci muszą posiadać umiejętności językowe, matematyczny, muzyczne, fizyczne, wizualne, intrapersonalne oraz interpersonalne, ale także umiejętności komunikatywne, samoregulacji i umiejętności poznawcze. Dzieci muszą być zrozumiane przez innych i muszą być w stanie zrozumieć innych. Powinny mieć umiejętność planowania i kierowania swoją własną uwagą i zachowaniem.
Według klucza gotowość szkolna nie oznacza opanowania umiejętności czytania, pisania i liczenia. Jest to gotowość nauczenia się jak pisać, czytać i liczyć, bo rozwijając umiejętności rozwijamy możliwości.
Kluczem do ludzkiej inteligencji – cechy, która odróżnia nas os zwierząt - jest umiejętność wykorzystywania różnego rodzaju NARZĘDZI. Oprócz narzędzi fizycznych odkryliśmy również narzędzia psychologiczne, które poszerzają nasze umiejętności umysłowe. Tymi narzędziami są systemy symboli, które wykorzystujemy do komunikowania się i do analizowania rzeczywistości. Obejmują one znaki, symbole, mapy, plany, cyfry, notacja muzyczna, schematy, modele, obrazy a przede wszystkim język
Najbardziej uniwersalnym narzędziem kulturowym jest JĘZYK.
Wygotski twierdził, że myśl jest uzewnętrznionym językiem. W trakcie zabawy, małe dzieci na bieżąco komentują rozwój akcji: a teraz pociąg okrąża wieże, i teraz uderza w wieże i ojej wieża się przewraca”. Te wypowiedzi to wewnętrzne monologi i wraz z upływem czasu zewnętrzny monolog zostaje uwewnętrzniony przybierając formę myśli. Oznacza to, że rozwój myśli jest determinowany lingwistycznymi umiejętnościami.
Istotną rolę zatem odgrywają WSKAZÓWKI I NARZĘDZIA dostarczane dziecku, Dorośli mają dać pomoc dziecku a nie robić czegoś za nie.
Głównym i niezbędnym czynnikiem w rozwoju są wskazówki.
A więc każdy nauczyciel powinien sobie stworzyć taką magiczna skrzynkę z narzędziami i świadomie z nich korzystać, aby osiągnąć zamierzony cel.
Może ona mieć charakter symboliczny bądź dosłowny. Symboliczna skrzynka z narzędziami to wszystkie techniki i metody, które stosujemy wobec dziecka a dosłowna to wszytki namacalne, materialne przedmioty.
ZAWARTOŚĆ MAGICZNEJ SKRZYNKI: ;-)
I. znak zakazu – naklejamy go w miejscu do którego dziecko nie powinno mieć dostępu lub w miejscu niebezpiecznym. Pomaga on dziecku kontrolować swoje zachowanie, jest jasnym przekazem czego nie wolno mu zrobić
II. figury geometryczne do wkładania – dzięki nim dziecko poznaje kształty geometryczne, wielkości i kolory, uczy się dopasowywać
III. samochody do wkładania od najmniejszego do największego – gdzie dziecko wykonuje to na zasadzie prób i błędów tzn. że jest na niższym poziomie rozwoju niż dziecko które najpierw myśli a potem bezbłędnie je składa
IV. drewniane klocki w różnych kształtach geometrycznych – to z nich dzieci tworzą różne konstrukcje, planują, projektują i budują. Możemy je potem poprosić żeby narysowały je na papierze z różnych perspektyw – od przodu, z góry i z boku
V. pacynki - myszka sprawdza się świetnie gdy chcemy uspokoić dzieci - dajemy ją na środkowy palec i chowamy, wystawiamy ogonek i mówimy, że nasza myszka jest nieśmiała i wychodzi tylko wtedy, kiedy jest cicho
VI. &#x...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]