Klasyfikacja i oznakowanie niebezpiecznych substancji chemicznych, Czynniki szkodliwe
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
BEZPIECZEÑSTWO PRACY 3/2002
doc. dr HALINA PUCHALSKA
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Klasyfikacja i oznakowanie
niebezpiecznych substancji chemicznych
elem klasyfikacji jest okrelenie
w³aciwoci substancji chemicz-
nych, które mog¹ stwarzaæ ryzy-
ko w czasie normalnego stosowania lub
u¿ytkowania. Substancje lub preparaty,
po okreleniu ich w³aciwoci stanowi¹-
cych zagro¿enie, musz¹ nastêpnie zostaæ
oznakowane po to, aby wskazaæ to za-
gro¿enie, w celu ochrony u¿ytkownika,
populacji generalnej oraz rodowiska [1].
Klasyfikacjê substancji przeprowadza siê
na podstawie dostêpnych danych ekspe-
rymentalnych zgodnie z kryteriami, któ-
re uwzglêdniaj¹ wielkoæ uzyskanych
efektów [2].
czalnych Stê¿eñ i Natê¿eñ Czynników
Szkodliwych dla Zdrowia w rodowisku
Pracy wyda³a publikacjê pt. Czynniki szko-
dliwe w rodowisku pracy [10].
W opracowaniu tym, oprócz wielu
innych informacji, jak np. objanienia
podstawowych pojêæ u¿ywanych w oma-
wianej dziedzinie, s¹ zawarte wymaga-
nia dotycz¹ce rodowiska pracy, a tak¿e
zasady pomiaru oraz oceny stê¿enia i na-
tê¿enia szkodliwych czynników wystê-
puj¹cych w rodowisku pracy wykaz
NDS okrelonych w obowi¹zuj¹cym roz-
porz¹dzeniu ministra pracy i opieki spo-
³ecznej, wraz z oznakowaniem okrela-
j¹cym w³aciwoci danej substancji che-
micznej. I tak, sporód omawianych w ni-
niejszym artykule substancji chemicz-
nych, liter¹ C oznakowane s¹ substancje
o dzia³aniu ¿r¹cym, liter¹ I substancje
o dzia³aniu dra¿ni¹cym, za liter¹ A
substancje o dzia³aniu uczulaj¹cym.
W za³¹czniku nr 1 do rozporz¹dzenia
ministra zdrowia i opieki spo³ecznej z 21
sierpnia 1997 r. [8]
*
zagro¿enia cha-
rakteryzuje siê za pomoc¹ odpowiednich
oznakowañ ryzyka (symbole R i S). Sym-
bol R okrela rodzaj zagro¿enia i odnosi
siê do specyficznego zakresu efektów,
które powoduje charakteryzowana sub-
stancja chemiczna, symbol S dotyczy
prawid³owego postêpowania z niebez-
piecznymi substancjami, natomiast sub-
stancjom dra¿ni¹cym przypisuje siê sym-
bol ostrzegawczy Xi.
Dzia³anie toksyczne zwi¹zków o w³a-
ciwociach ¿r¹cych, dra¿ni¹cych i uczu-
laj¹cych dotyczy g³ównie skóry i b³on
luzowych.
Skóra jest narz¹dem o budowie i czyn-
nociach przystosowanych do ochrony
organizmu przed dzia³aniem rodowiska
zewnêtrznego. Za³amanie sprawnoci
obronnej skóry, w wyniku wzmo¿onego
dzia³ania rodowiska zewnêtrznego lub
upoledzenia obronnoci ogólnej organi-
zmu, jest podstawow¹ przyczyn¹ chorób
zawodowych skóry. Mechanizm powsta-
wania zapaleñ skóry mo¿e byæ dwoja-
kiego rodzaju: pierwszy to mechanizm
alergiczny, wytworzony na skutek prze-
strojenia immunologicznego organizmu
dzia³aniem alergenów przemys³owych,
drugi nie alergiczny, którego przyczyn¹
jest pierwotne dra¿ni¹ce dzia³anie zwi¹z-
ków chemicznych.
Uczuleniowe zapalenie skóry powsta-
je zwykle w wyniku kontaktu skóry
z alergenem zewn¹trzpochodnym. Jed-
nak¿e u osób uczulonych podanie aler-
genu drog¹ doustn¹ lub oddechow¹ mo¿e
tak¿e spowodowaæ jego dotarcie do skó-
ry przez uk³ad kr¹¿enia i staæ siê przy-
czyn¹ uk³adowego kontaktowego zapa-
lenia skóry [5].
Przeciwieñstwem do alergicznego
wyprysku kontaktowego, s¹ zmiany na
skórze o charakterze nie immunologicz-
nym. Mog¹ je powodowaæ substancje
chemiczne o w³aciwociach dra¿ni¹-
cych skórê, prowadz¹cych do jej uszko-
dzenia. Skutki dzia³ania zwi¹zków dra¿-
ni¹cych zale¿¹ od wielu takich czynni-
ków, jak stê¿enie zwi¹zku, czas trwania
nara¿enia, wra¿liwoæ osobnicza i gatun-
kowa. U osób lub zwierz¹t nara¿onych
na przez d³u¿szy czas na zwi¹zki dra¿-
ni¹ce obserwuje siê pojawienie toleran-
cji na ich dzia³anie. W obrêbie wyprysku
o charakterze dra¿ni¹cym wyró¿niono
kilka postaci. Ostre podra¿nienie jest
wywo³ane jednorazowym, krótkotrwa-
³ym silnym bodcem. W zmianach prze-
wlek³ych natomiast dzia³a wiele s³abych
podra¿niaczy, które nak³adaj¹c siê na
siebie wzmacniaj¹ efekt koñcowy. Bez-
poredni¹ przyczyn¹ wyprysku z podra¿-
nienia jest czêstoæ wystêpowania bod-
ców, a wiêc kolejny mikrouraz nastêpuje
zanim skóra zdo³a powróciæ do stanu pra-
wid³owego po urazie poprzednim. Po
pewnym czasie zdolnoæ tkanek do re-
agowania wyczerpuje siê. Maj¹ tu te¿
znaczenie czynniki dodatkowe, np. su-
choæ powietrza, zimny wiatr, promienio-
wanie podczerwone, temperatura, bod-
ce mechaniczne [6].
Klasyfikacja s³u¿y wiêc do okrelenia
w³aciwoci substancji, które mog¹ stwa-
Kryteria do klasyfikacji
substancji chemicznych
W artykule przedstawiono przegl¹d
kryteriów do klasyfikacji substancji che-
micznych, pod k¹tem ich dzia³ania ¿r¹-
cego, dra¿ni¹cego i uczulaj¹cego. Okre-
lenie tych w³aciwoci pozwala na
wskazanie zagro¿enia wynikaj¹cego
z nara¿enia na substancje o takich w³a-
ciwociach. Wystêpuj¹ one bowiem po-
wszechnie w rodowisku pracy oraz
w powietrzu komunalnym. Wielkoæ
populacji osób nara¿onych na dzia³anie
substancji ¿r¹cych, dra¿ni¹cych i uczu-
laj¹cych jest du¿a, skutki ich dzia³ania
mog¹ byæ powa¿ne, jednak rzadko sta-
nowi¹ one zagro¿enie miertelne.
Podstawowym kryterium umo¿liwia-
j¹cym ocenê nara¿enia zawodowego
zwi¹zanego z wystêpowaniem szkodli-
wych substancji chemicznych podczas
wykonywania czynnoci zawodowych
przez pracowników, s¹ wartoci najwy¿-
szych dopuszczalnych stê¿eñ w powie-
trzu rodowiska pracy. Wartoci te, po-
dane w obowi¹zuj¹cym rozporz¹dzeniu
ministra pracy i polityki socjalnej [3,4]
s¹ wartociami prawnie obowi¹zuj¹cymi
wszystkie przedsiêbiorstwa w Polsce.
W celu u³atwienia pracodawcy oraz jego
s³u¿bom specjalistycznym, a tak¿e samym
pracownikom przestrzegania obowi¹zuj¹-
cych przepisów prawnych, Miêdzyresor-
towa Komisja ds. Najwy¿szych Dopusz-
* W II kwartale br. uka¿e siê nowelizacja tego rozpo-
rz¹dzenia
14
BEZPIECZEÑSTWO PRACY 3/2002
rzaæ ryzyko w czasie normalnego stoso-
wania lub u¿ytkowania, a okrelenie w³a-
ciwoci pozwoli na wskazanie zagro¿e-
nia wynikaj¹cego z nara¿enia na te sub-
stancje.
Wszystkie substancje
znajduj¹ce siê w wykazie
najwy¿szych dopuszczal-
nych stê¿eñ wymienione
w rozporz¹dzeniu ministra
pracy i polityki socjalnej
w sprawie najwy¿szych dopuszczalnych
stê¿eñ i natê¿eñ czynników szkodliwych
dla zdrowia w rodowisku pracy [3, 4]
oraz te, które w przysz³oci zostan¹ do
tego wykazu wprowadzone, powinny byæ
poddane takiej ocenie.
W procesie ustalania NDS wa¿nym
etapem jest ocena ryzyka zwi¹zanego
z zawodowym nara¿eniem na dan¹ sub-
stancjê i wskazanie krytycznego skutku
szkodliwego dzia³ania substancji, np.
dra¿ni¹cego czy te¿ uczulaj¹cego. Szcze-
gólnie istotne jest okrelenie korelacji
pomiêdzy nara¿eniem a krytycznym
skutkiem szkodliwym nieodwracaln¹
zmian¹ biologiczn¹ pojawiaj¹c¹ siê
w trakcie lub po zakoñczeniu nara¿enia.
W celu okrelenia charakteru dzia³a-
nia toksycznego analizuje siê wiele w³a-
ciwoci toksycznych substancji che-
micznych.
Zaproponowano nastêpuj¹ce podsta-
wy klasyfikacji [7]:
zwi¹zków o dzia³aniu dra¿ni¹cym
i ¿r¹cym:
kryteria wg Unii Europejskiej [1, 2]
rozporz¹dzenie ministra zdrowia
i opieki spo³ecznej w sprawie substancji
chemicznych stwarzaj¹cych zagro¿enia
dla zdrowia i ¿ycia [8]
zwi¹zków o dzia³aniu uczulaj¹-
cym:
kryteria wg Unii Europejskiej [1, 2]
rozporz¹dzenie ministra zdrowia
i opieki spo³ecznej z dnia 21 sierpnia
1997 r. w sprawie substancji chemicz-
nych stwarzaj¹cych zagro¿enia dla zdro-
wia lub ¿ycia [8]
rozporz¹dzenie Rady Ministrów
w sprawie prac wzbronionych m³odocia-
nym [9].
Kryteria Unii Europejskiej s¹ zawarte
w dyrektywach 67/548/EWG i 88/379/
EWG [1]. S¹ one podstaw¹ i wzorcem
do ustanowienia kontroli szkodliwych
substancji chemicznych w naszym kra-
ju.
Substancjom chemicznym sklasyfikowanym jako
¿r¹ce przypisuje siê symbol C znak ostrzegawczy
wskazuj¹cy na substancjê ¿r¹c¹ oraz nastêpuj¹ce
oznakowanie ryzyka R:
R35 wywo³uje powa¿ne oparzenia, gdy apli-
kowana na zdrow¹, nieuszkodzon¹ skórê zwierz¹t
dowiadczalnych, spowoduje zniszczenie tkanek
skóry na ca³ej gruboci, lub je¿eli ten wynik mo¿na
przewidzieæ
R34 wywo³uje oparzenia w przypadku, gdy
substancja naniesiona na zdrow¹ nieuszkodzon¹ skó-
rê zwierz¹t dowiadczalnych spowoduje zniszcze-
nie tkanek skóry na ca³ej gruboci, w wyniku nara-
¿enia trwaj¹cego do 4 godzin, lub je¿eli ten wynik
mo¿na przewidzieæ.
W Polsce, kryteria i sposób klasyfikacji pod wzglêdem za-
gro¿eñ dla zdrowia lub ¿ycia szkodliwych substancji che-
micznych reguluje rozporz¹dzenie ministra zdrowia i opie-
ki spo³ecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. w sprawie substan-
cji chemicznych stwarzaj¹cych zagro¿enia dla zdrowia i ¿y-
cia [8].
Rozporz¹dzenie to zawiera równie¿
wykaz niebezpiecznych substancji che-
micznych, sposób ich etykietowania i re-
jestrowania, a tak¿e okrela wymagania
dotycz¹ce sporz¹dzania kart charaktery-
styk niebezpiecznych substancji che-
micznych. Szczegó³owe kryteria okre-
laj¹ za³¹czniki do tego rozporz¹dzenia.
W rozporz¹dzeniu omówione zosta³y nie
tylko substancje chemiczne, lecz tak¿e ich
mieszaniny.
Ka¿da substancja chemiczna powin-
na byæ analizowana pod k¹tem dzia³ania
toksycznego na podstawie przedstawio-
nych kryteriów, nastêpnie dokonuje siê
oceny w³aciwoci toksycznych i wpro-
wadza odpowiednie oznakowanie jako
rezultat dok³adnej analizy pimiennictwa.
Wykaz wartoci NDS, wraz z przyjê-
tym przez Miêdzyresortow¹ Komisjê ds.
Najwy¿szych Dopuszczalnych Stê¿eñ
i Natê¿eñ Czynników Szkodliwych dla
Zdrowia w rodowisku Pracy oznakowa-
niem rodzaju dzia³ania i metodami ozna-
czenia stê¿eñ w powietrzu na stanowi-
skach pracy, opublikowany jest w opra-
cowaniu tej Komisji i zosta³ wydany przez
Centralny Instytut Ochrony Pracy [10].
Substancje i preparaty dra¿ni¹ce
Substancjom i preparatom chemicznym sklasyfiko-
wanym jako dra¿ni¹ce nale¿y przypisaæ symbol Xi,
odpowiedni znak ostrzegawczy i znaki ryzyka R, je-
li spe³niaj¹ nastêpuj¹ce kryteria:
1) stan zapalny skóry, który utrzymuje siê przez co
najmniej 24 godziny od zakoñczenia nara¿enia
trwaj¹cego do 4 godzin; substancjom takim przy-
pisuje siê znak ryzyka R38 z komentarzem dzia-
³a dra¿ni¹co na skórê;
2) uszkodzenie oka, które ujawnia siê w ci¹gu 72 go-
dzin od momentu nara¿enia i które utrzymuje siê
co najmniej przez 24 godziny; substancjom takim
przypisuje siê znak ryzyka R36 i komentarz dzia-
³a dra¿ni¹co na oczy, uszkodzenia oka s¹ uwa-
¿ane za wyrane, gdy wystêpuje: zmêtnienie ro-
gówki, przekrwienie i obrzêk spojówek;
3) ryzyko powa¿nego uszkodzenia oczu, gdy sub-
stancje aplikowane do oka powoduj¹ powstawa-
nie powa¿nych uszkodzeñ utrzymuj¹cych siê co
najmniej przez 24 godziny od momentu wkrople-
nia badanej substancji i obserwowane jest zmêt-
nienie rogówki i uszkodzenie têczówki; substan-
cjom takim przypisuje siê znak ryzyka R41 i zapis
stwarza ryzyko powa¿nego uszkodzenia oczu;
4) dzia³aj¹ dra¿ni¹co na uk³ad oddechowy; s¹ to sub-
stancje i preparaty, które wywieraj¹ powa¿ne dzia-
³anie dra¿ni¹ce na uk³ad oddechowy (zwykle
stwierdza siê ten objaw na podstawie obserwacji
praktycznych); substancjom takim przypisuje siê
znak ryzyka R37 dzia³a dra¿ni¹co na uk³ad
oddechowy.
Klasyfikacja
na podstawie toksycznoci
Substancje i preparaty ¿r¹ce
Substancje i preparaty ¿r¹ce s¹ to sub-
stancje i preparaty, które w zetkniêciu z
¿ywymi tkankami mog¹ powodowaæ ich
zniszczenie. Substancja uwa¿ana jest za
¿r¹c¹, je¿eli po na³o¿eniu na zdrow¹ i nie-
uszkodzon¹ skórê spowoduje zniszcze-
nie tkanek skóry na ca³ej jej gruboci co
najmniej u jednego zwierzêcia z badanej
grupy dowiadczalnej. O ¿r¹cym dzia³a-
niu substancji mo¿na tak¿e wnioskowaæ
na podstawie w³asnoci fizykochemicz-
nych, tak jak to jest w przypadku moc-
nych kwasów (pH<2) lub zasad
(pH>11,5). Ponadto, wed³ug cytowane-
go rozporz¹dzenia ministra zdrowia
i opieki spo³ecznej z 1997 r., w³aciwo-
ci takie mo¿na stwierdzaæ równie¿ na
podstawie wyników uznanych w bada-
niach in vitro.
15
BEZPIECZEÑSTWO PRACY 3/2002
Substancje i preparaty chemiczne nie
wykazuj¹ce w³aciwoci ¿r¹cych, a
w przypadku krótkotrwa³ego, przed³u¿o-
nego lub powtarzalnego kontaktu ze
skór¹ albo b³on¹ luzow¹ mog¹ wywo-
³aæ stan zapalny, powinny byæ sklasyfi-
kowane jako dra¿ni¹ce.
Nale¿y podkreliæ, ¿e efektywnoæ ja-
kichkolwiek dzia³añ prewencyjnych zale-
¿y od dostêpu pracowników do informa-
cji o zagro¿eniach i ich szkodliwych skut-
kach dla zdrowia. Informacje te powinny
byæ dostêpne zarówno dla specjalistów
zajmuj¹cych siê sprawami medycyny
przemys³owej, jak i samych pracowników,
którzy nie zawsze wiedz¹ z jakimi sub-
stancjami chemicznymi pracuj¹.
Odpowiednie oznakowanie wska¿e
g³ówny kierunek biologicznego dzia³a-
nia zwi¹zku chemicznego, zarówno s³u¿-
bom bhp, jak i pracownikom oraz pra-
codawcom. Umo¿liwi tak¿e wprowadze-
nie odpowiednich zabezpieczeñ, sprzêtu
ochronnego oraz stosowanie odpowied-
nich rodków ochrony indywidualnej.
Substancje i preparaty uczulaj¹ce
Narastaj¹ca liczba osób nadwra¿li-
wych, u których czynnik posiadaj¹cy
w³aciwoci uczulaj¹ce mo¿e wywo³aæ
niebezpieczn¹ dla zdrowia i ¿ycia reak-
cjê oraz rozwój przemys³u i procesów
technologicznych opartych na substan-
cjach chemicznych, zwiêksza ryzyko za-
wodowych reakcji alergicznych. Dlate-
go te¿ zapobieganie i ostrzeganie przez
specjalne oznakowanie zwi¹zków che-
micznych charakteryzuj¹cych siê w³aci-
wociami alergizuj¹cymi, ma du¿e zna-
czenie.
Substancje i preparaty uczulaj¹ce wy-
wo³uj¹ reakcje uk³adu immunologiczne-
go, objawiaj¹ce siê charakterystycznymi,
szkodliwymi zmianami podczas kolej-
nych ekspozycji.
ztuczne w³ókna mineralne to
w³ókna ci¹g³e, we³na izolacyjna,
w³ókna ogniotrwa³e (w tym w³ók-
na ceramiczne) oraz w³ókna specjalnego
przeznaczenia. W³ókna ci¹g³e i w³ókna
specjalnego przeznaczenia s¹ produko-
wane wy³¹cznie ze szk³a, natomiast we³-
ny izolacyjne mog¹ byæ produkowane
tak¿e ze ska³y lub ¿u¿la (we³na skalna
lub we³na ¿u¿lowa), które nazywa siê
równie¿ we³n¹ mineraln¹.
Osoby nara¿one zawodowo na py³
sztucznych w³ókien mineralnych to:
pracownicy zatrudnieni w zak³adach
produkuj¹cych sztuczne w³ókna mineralne
pracownicy zatrudnieni w zak³adach
stosuj¹cych sztuczne w³ókna mineralne
jako surowiec do produkcji wyrobów
uszczelniaj¹cych i termoizolacyjnych
pracownicy zatrudnieni przy mon-
ta¿u i wymianie wyrobów uszczelniaj¹-
cych i termoizolacyjnych produkowa-
nych ze sztucznych w³ókien mineralnych.
G³ównymi odbiorcami materia³ów
uszczelniaj¹cych i termoizolacyjnych s¹
budownictwo i energetyka. Przeprowa-
dzone pomiary stê¿eñ py³u podczas mon-
ta¿u i wymiany materia³ów termoizola-
cyjnych wykaza³y, ¿e podczas 8-godzin-
nego dnia pracy stê¿enia rednie wa¿one
py³u ca³kowitego waha³y siê od 1,3 do
14,3 mg/m
3
(rednio 7,3 mg/m
3
), a stê¿e-
nia respirabilnych w³ókien mineralnych
mieci³y siê w przedziale od 0,029 do
0,510 w³/cm
3
rednio 0,18 w³/cm
3
[1, 9].
Na wielkoæ stê¿eñ w³ókien respira-
bilnych podczas stosowania wyrobów ma
wp³yw rodzaj stosowanej izolacji (z le-
piszczem czy te¿ bez lepiszcza). Jak wy-
nika z badañ [9], przy monta¿u izolacji
z lepiszczem stê¿enia respirabilnych w³ó-
kien mineralnych by³y od oko³o 6 do
oko³o 14 razy ni¿sze ni¿ podczas monta-
¿u izolacji bez lepiszcza.
PIMIENNICTWO
[1] Annex to Commission Directive 93/72/EEC
of September 1993 adapting to technical progress
for the nineteenth time Council Directive 67/548/
EEC on the laws, regulations and administrative
provisions relating to the classification, packa-
ging, and labelling of dangerous substances. Of-
ficial Journal of the European Communities
L 258 A,vol.36, 16 October 1993
[2] Kontrola substancji chemicznych. T. I: Wy -
brane Dyrektywy Wspólnoty Europejskiej. IMP
£ód 1993
[3] Rozporz¹dzenie Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. w sprawie
najwy¿szych dopuszczalnych stê¿eñ i natê¿eñ
czynników szkodliwych dla zdrowia w rodo-
wisku pracy. DzU nr 79, poz. 513
[4] Rozporz¹dzenie Ministra Pracy i Polityki Spo-
³ecznej z dnia 2 stycznia 2001 r. zmieniaj¹ce roz-
porz¹dzenie w sprawie najwy¿szych dopuszczal-
nych stê¿eñ i natê¿eñ czynników szkodliwych dla
zdrowia w rodowisku pracy. DzU nr 4 poz. 36
[5] Kieæ-wierczyñska M. Patomechanizm aler-
gicznego kontaktowego zapalenia skóry. Medy-
cyna Pracy XLIV (5), 1993, s. 445-470
[6] Rudzki E. Dermatozy zawodowe. PZWL,
Warszawa 1986
[7] Czerczak S., Kupczewska M Zasady klasyfi-
kacji substancji chemicznych pod k¹tem dzia³a-
nia toksycznego: rakotwórczego, dra¿ni¹cego,
¿r¹cego, uczulaj¹cego, fetotoksycznego oraz
wch³aniania przez skórê. Medycyna Pracy
XLIX, (1), 1998, s. 67-81
[8] Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia i Opieki
Spo³ecznej z dnia 21 sierpnia 1997 r. w sprawie
substancji chemicznych stwarzaj¹cych zagro¿e-
nie dla zdrowia lub ¿ycia. DzU nr 105, poz. 671
(zm. DzU 1999 nr 26, poz. 2)
[9] Rozporz¹dzenie Rady Ministrów z dnia
1 grudnia 1990 r. w sprawie wykazu prac wzbro-
nionych m³odocianym. DzU nr 85, poz. 500 (zm.
DzU 1992 nr 1, poz. 1; DzU 1998 nr 105, poz.
658)
[10] Czynniki szkodliwe w rodowisku pracy
wartoci dopuszczalne 2001 r., pod red. D. Au-
gustyñskiej i M. Poniak, CIOP, Warszawa 2001
Substancjom i preparatom sklasyfikowanym jako
uczulaj¹ce przypisuje siê nastêpuj¹ce znaki ryzyka:
R42 s¹ to substancje i preparaty mog¹ce po-
wodowaæ uczulenie w przypadku nara¿enia drog¹
oddechow¹, jeli istnieje dowiadczalny dowód, ¿e
mog¹ powodowaæ reakcje uczuleniowe u ludzi w na-
stêpstwie nara¿enia inhalacyjnego
R43 tak oznakowane s¹ preparaty mog¹ce po-
wodowaæ uczulenie w przypadku kontaktu ze skór¹,
jeli w badaniach dowiadczalnych wykazano, ¿e
reakcja uczuleniowa wyst¹pi³a u istotnej liczby osób,
w nastêpstwie kontaktu ze skór¹ lub na podstawie
wyników badañ wykonanych na zwierzêtach do-
wiadczalnych.
*
*
*
Wzrastaj¹ca liczba substancji che-
micznych oraz powszechnoæ ich u¿yt-
kowania, stwarzaj¹ koniecznoæ ujedno-
licenia zasad dotycz¹cych klasyfikacji
i kryteriów oceny tych substancji pod
k¹tem ich dzia³ania toksycznego.
Oznakowanie substancji chemicz-
nych, okrelaj¹ce ich w³aciwoci mog¹-
ce stwarzaæ ryzyko, umo¿liwi wskaza-
nie krytycznego skutku szkodliwego
dzia³ania substancji, np. uczulaj¹cego czy
dra¿ni¹cego i zapewni zmniejszenie ry-
zyka zawodowego w zak³adach pracy.
U³atwi te¿ przestrzeganie ogólnych za-
leceñ dotycz¹cych bezpieczeñstwa i hi-
gieny pracy podczas stosowania substan-
cji chemicznych.
Oddzia³ywanie
na zdrowie ludzi
Oddzia³ywanie py³u z we³ny mineral-
nej na organizm ludzki ujawnia siê, gdy
zaistnieje kontakt ze skór¹ lub b³onami
luzowymi, oraz po wnikniêciu do uk³a-
16
[ Pobierz całość w formacie PDF ]