Klasyfikacja metod wyceny przedsiębiorstwa, hobby
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Klasyfikacja metod wyceny przedsiębiorstwa
W warunkach rozwiniętej gospodarki rynkowej, teoria i praktyka gospodarcza wypracowała liczną grupę metod szacowania wartości przedsiębiorstwa i jego poszczególnych składników majątkowych.
W praktyce można wyróżnić trzy podejścia:
1. Podejście dochodowe (earning approach),
2. Podejście majątkowe (asset-based approach),
3. Podejście rynkowe (market approach).
Podejście dochodowe oparte jest na założeniu, że wartość przedsiębiorstwa równa się sumie dochodów (zysków) w założonym okresie jego funkcjonowania. W podejściu majątkowym wartość przedsiębiorstwa jest określona poprzez wartość jego majątku rzeczowego i finansowego.
W podejściu rynkowym szacowania wartości przedsiębiorstwa dokonuje się za pomocą mnożników (wskaźników rynkowych), ustalonych na podstawie obserwacji i oceny wynikającej z praktyki.
W rozwiniętych gospodarkach rynkowych proces szacowania wartości odbywa się bezpośrednio na rynku kapitałowym w toku zawieranych masowo transakcji kupna- sprzedaży.
W Polsce brak rozwiniętego rynku kapitałowego, spowodował konieczność poszukiwania instrumentarium metodycznego, umożliwiającego prowadzenie wycen w sposób pośredni, na podstawie przeprowadzonych rachunków i kalkulacji wartości dochodowej.
Jedną z bardziej rozwiniętych klasyfikacji metod wyceny, na podstawie literatury światowej i własnych badań opracował R Borowiecki. Klasyfikacja ta odnosi się do metod wyceny przedsiębiorstwa (jako całości) jak i metod wyceny jego składników materialnych. Klasyfikacje tę ilustruje Rysunek Nr 2.
Kryterium rozróżniającym poszczególne metody jest sposób (podstawa) wyceny.
Rysunek 2: Klasyfikacja metod wyceny majątku i wartości
przedsiębiorstwa.
Źródło: R. Borowiecki: Analiza… op.cit., s. 401
Metody majątkowe.Istota metod majątkowych sprowadza się do założenia, że wartość przedsiębiorstwa jest równa sumie wartości rzeczowych składników jego majątku. Wycena majątku wymaga indywidualnej wyceny poszczególnych elementów majątku. Wycena poszczególnych elementów może być przeprowadzona przy zastosowaniu różnych cen, a w rezultacie wyceny otrzymuje się różną wartość przedsiębiorstwa. Obrazuje to poniższe zestawienie.
Tabela 1: Ceny zastosowane w wycenie, a rodzaj wartości przedsiębiorstwa.
Lp.
Ceny zastosowane w wycenie
Rodzaj wartości przedsiębiorstwa
1
Rynkowe cen zbytu, po których można obecnie sprzedać na rynku poszczególne składniki majątkowe
Wartość rynkowa (księgowa skorygowana), wartość likwidacyjna
2
Rynkowe ceny zaopatrzeniowe, po których można kupić podobne składniki majątkowe
Wartość odtworzeniowa
3
Ceny historyczne, według których elementy majątku są ujmowane w bilansie
Wartość księgowa
Źródło: Opracowanie własne na podstawie
Podejście majątkowe do wyceny, bazujące wyłącznie na wartości majątku
i kapitałów przedsiębiorstwa, obejmują cztery podstawowe metody,
a mianowicie:
- metodę księgową (księgowej, inaczej ewidencyjnej wartości aktywów
netto),
- metodę księgową skorygowaną (skorygowanej wartości aktywów
netto),
- metodę odtworzenia,
- metodę upłynnienia zwaną również likwidacyjną .
Metoda księgowa (ewidencyjnej wartości aktywów netto)
Wycena przedsiębiorstwa tą metodą opiera się na danych zawartych
w bilansie przedsiębiorstwa. Stąd uzyskiwane wartości są rezultatem obowiązujących zasad bilansowej wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów. Wartość księgowa majątku przedsiębiorstwa ustalona jest więc na podstawie danych jego bilansu, jako różnica pomiędzy wartością aktywów (trwałych i obrotowych) a bieżącymi i długookresowymi zobowiązaniami przedsiębiorstwa, wyrażona w mierniku netto i w cenach historycznych.
Ogólny wzór określający wartość aktywów netto jest następujący:
gdzie:
- wartość netto aktywów,
- suma wartości aktywów bilansu,
- suma zobowiązań i zadłużenia.
Do zalet metody należą:
§ szybkość i łatwość dostępu do informacji o wartościach
poszczególnych składników majątkowych i zobowiązań
przedsiębiorstwa,
§ pewność danych księgowych i ich weryfikowalność,
§ szybkość przeprowadzenia wyceny na podstawie zweryfikowanych
danych księgowych.
Jednakże metoda ta ma podstawową wadę, mianowicie zwykle nie odzwierciedla rzeczywistej wartość aktywów netto przedsiębiorstwa
w momencie sporządzania wyceny. Wyniki uzyskane tą metodą są mało wiarygodne m.in. z powodu:
§ amortyzacji, a dokładniej różnic pomiędzy zużyciem ewidencyjnym (stopniem umorzenia) a faktycznym zużyciem fizycznym
i ekonomicznym,
§ problemu tzw. przeszacowań majątku (korekt majątku związanych
z inflacją),
§ pomijania aktywów pozabilansowych (np. całkowicie umorzonego majątku, środków niskocennych i wyposażenia),
§ szacowania wartości udziałów (akcji) w innych podmiotach gospodarczych w/g wartości nabycia (a nie wartości rynkowej akcji).
Metoda księgowa skorygowana (metoda skorygowanej wartości aktywów netto)
W związku z uprzednio przytoczonymi ułomnościami, występuje konieczność korekty (urealnienia) wartości księgowych (ewidencyjnych) w celu oszacowania ich wartości rynkowych. Ogólne założenia tej metody są takie jak w metodzie księgowej netto. Przyjęta za punkt wyjścia wartość księgowa (ewidencyjna) jest korygowana z uwzględnieniem rynkowej wartości składników majątku i kapitałów wycenianego przedsiębiorstwa.
Ogólny wzór określający wartość aktywów netto jest następujący:
gdzie:
- wartość netto aktywów,
- korekty wartości składników majątkowych,
- suma zobowiązań i zadłużenia.
Pozostałe oznaczenia jak uprzednio.
Korekty w metodzie skorygowanej księgowej mogą dotyczyć:
§ ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]