Klasyczna joga indyjska - Patandżal, ksiazki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
BIBLIOTEKA KLASYK�W FILOZOFIIKLASYCZNA JOGA INDYJSKAJOGASUTRY PRZYPISYWANE PATA�D�ALEMUiJOGABHASZJACZYLI KOMENTARZ DO JOGASUTR PRZYPISYWANY WJASIEPrze�o�y� z sanskrytu, opatrzy� przypisami, napisa� wst�p i pos�owie oraz u�o�y� s�ownik termin�wLEON CYBORAN1986PA�STWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWETytu�y orygina��w.(Yogasutra)(Yogabhasya)Przygotowa� do druku i przedmow� opatrzy� Wies�aw KowalewiczOk�adk� i obwolut� projektowa�Wies�aw Kosi�skiRedaktor Hanna MarciniakRedaktor techniczny Grzegorz B�czkowskiKorektor Ma�gorzata Dudkowa� Copyright byPa�stwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1986ISBN 83-01-05354-2SPIS TRE�CIPrzedmowaWarto�� fonetyczna znak�w transkrypcyjnychWykaz skr�t�wOznaczenia edytorskieWST�P. JOGA KLASYCZNA. FILOZOFIA I PRAKTYKAJoga z r�nych punkt�w widzeniaJoga klasycznaDefinicja jogiZjawiska �wiadomo�ciowe1. Poznanie prawdziwe2. B��dne poznawaniea. Niewiedzab. �wiadomo�� "jestem" � XXVIII, c. Pragnienie � XXIX.d. Awersja � XXIX. e. Przyzwyczajenie � XXIX3. Fantazjowanie4. Sen g��boki6. PrzypomnieniaPraktyka"JOGASUTRY" PEZYPISYWANE PATA�D�ALEMU I "JOGABHASZJA", CZYLI KOMENTARZ DO "JOGASUTR" PEZYPISYWANY WJASIEKsi�ga pierwsza � O samadhi, czyli skupieniuKsi�ga druga � O sadhanie, czyli �cie�ce jogiKsi�ga trzecia � O wibhuti, czyli nadludzkich mocachKsi�ga czwarta � O kajwalii, czyli 'absolutnej wolno�ci (jedyno�ci)PRZYPISYDo ksi�gi pierwszejDo ksi�gi drugiejDo ksi�gi trzeciejDo ksi�gi czwartej."WIWARANA", CZYLI OBJA�NIENIE "JOGASUTR" I "JOGABHASZJI�POS�OWIEFILOZOFIA JOGI. PR�BA NOWEJ INTERPRETACJIPrzedmowaCZʌ� WST�PNA1. "Jogasutry" � najstarszy traktat jogiCo znaczy "joga"? Co "joga" oznacza? Joga jako system filozoficzny. Co to sutry? "Jogasutry".2. Autorstwo i datowanie "Jogasutr"Autorstwo. Z�o�ono�� czy jednolito�� tekstu? Datowanie. Bibliografia3. Stosunek "Jogasutr" do sankhjiSankhja przedklasyczna. "Sankhjakarika"4. Trudno�ci j�zykoweSanskryt. Sanskryt filozoficzny. Budowa i j�zyk "Jogasutr". Trudno�ci transponowania.5. Komentarze do "Jogasutr"6. Metoda badaniaCZʌ� PROBLEMOWA1. Cechy wsp�lne z my�l� og�lnoindyjsk��r�d�a cech wsp�lnych. Kriyavadin. Reinkarnacja. Ewolucja duchowa. Wyzwolenie. Cel praktyczny. Joga. Astika. Se�varavadin. Satkaryavadin.2. Podzia� rzeczywisto�ci na podmiot i przedmiotPodzia� "ca�o�ci" na "dw�jk�". Podmiot i przedmiot �wiadomo�ci. Przekszta�canie si� �wiadomo�ci. Stopnie rzeczywisto�ci "przedmiotowej". Poznanie prawdy. Guny. "Prakrti" w "Jogasutrach"3. Byt podmiotowyPurusza jako byt. "Widz" istotny i "widz" zjawiskowy. Czy purusza jest jeden, czy liczny?. Refleksje, wnioski. Przypisy.O ETYCE INDYJSKIEJ [SZKIC SYNTETYCZNY]S�OWNIK TERMIN�W Z INDEKSEMPBZEDMOWAPrzek�ad "Jogasutr" i " Jogabhaszji" � podstawowych dzie� klasycznej jogi � jest wynikiem siedemnastoletniej intensywnej pracy Leona Cyborana, wybitnego znawcy filozofii indyjskiej. S� to pierwsze traktaty filozoficzne staro�ytnych Indii ukazuj�ce si� w ca�o�ci w t�umaczeniu na j�zyk polski z orygina�u sanskryckiego.Dokonanie oceny warto�ci przek�adu jest spraw� niezwykle trudn�. Potrzeba do tego bowiem nie tylko znakomitej znajomo�ci sanskrytu filozoficznego oraz ca�ej literatury tematu, lecz przede wszystkim g��bokiego wgl�du w sam� jog�.Do zajmowania si� filozofi� indyjsk� predestynowa�y Leona Cyborana kwalifikacje rzadko spotykane w �wiecie, bo zarazem filozoficzne [w 1952 r. uko�czy� na Uniwersytecie Wroc�awskim filozofi� ze specjalizacj�: psychologia w zakresie nauk filozoficznych] i filologiczne [w 1963 r. uko�czy� filologi� indyjsk� na Uniwersytecie Warszawskim]. Jego interpretacja staro�ytnej jogi, w wielu wa�nych kwestiach bardzo oryginalna i nowatorska, spotka�a si� z du�ym uznaniem w�r�d jogin�w i wybitnych uczonych indyjskich, jak np. u ciesz�cego si� wielkim autorytetem pandita Mahamahopadhyaya Gopinath Kaviraja z Benares. Ci sami darzyli ponadto Leona Cyborana wielkim uznaniem i szacunkiem za, niezwykle wysoko cenion� w filozofii i kulturze indyjskiej, zgodno�� charakteru i post�powania z idea�ami teoretycznymi. Nadali mu te� zaszczytne imi� Sinha Siwowarn � Lew z rodu Siwy (ze stanu, "barwy" Siwy).Przek�ad "Jogasutr" i "Jogabhaszji", zamierzony przez t�umacza jako praca habilitacyjna na wydziale -filologii indyjskiej Uniwersytetu Warszawskiego, by� ju� prawie uko�czony w 1971 r. Jednak�e � w zwi�zku z rozpocz�ciem pracy dydaktycznej w Akademii Teologii Katolickiej [w 1972 r.] i na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim [w 1973 r.], kt�ry mia� by� nowym miejscem habilitacji � Leon Cyboran zdecydowa� si� napisa� inn�, �ci�le filozoficzn�, prac� habilitacyjn�. [Streszczenie jej opublikowa� w "Studiach filozoficznych" 1976, nr 10-11, pt. "Joga klasyczna. Filozofia i praktyka".] Natomiast przek�ad "Jogasutr" i "Jogabhaszji" zamierza� wyda� w nast�pnej kolejno�ci. Niestety, tragiczny dzie� 3.06.1977 r. nie pozwoli� mu uko�czy� i opublikowa� bogatego dorobku wieloletniej pracy naukowej. Sw�j powa�ny wk�ad w badania nad filozofi� indyjsk� zd��y� tylko w niewielkiej cz�ci og�osi� drukiem. Tym samym nauka polska ponios�a niepowetowan� strat�.Dzie�o mniejsze ukazuje si� w formie mo�liwie najbli�szej zamierzeniom Leona Cyborana, w tej mierze, w jakiej pozwoli�y pozostawione przez niego r�kopisy, a tak�e moja skromna znajomo�� tego niezwykle trudnego tematu. Dokonanie opracowania niniejszego dzie�a, jakkolwiek z konieczno�ci niedoskona�e, poczytuj� sobie za wielki zaszczyt i zarazem mi�y obowi�zek ze wzgl�du na bezmiern� wdzi�czno�� dla jego Autora, m. in. za natchnienie do wytrwa�ego poszukiwania prawdy i przekazanie mi cz�stki swej ogromnej wiedzy filozoficznej.Niniejszy tom sk�ada si� z kilku cz�ci. Jako wst�p zamieszczono wspomniany ju� artyku� "Joga klasyczna. Filozofia i praktyka" poszerzony o napisane przez autora dalsze fragmenty pracy habilitacyjnej. W sytuacji, gdy t�umacz nie pozostawi� specjalnego wst�pu, stanowi on najlepsze wprowadzenie do traktat�w jogi klasycznej, ujmuj�c w spos�b syntetyczny najwa�niejsze zagadnienia jogiczne.Przek�ad "Jogasutr" i "Jogabhaszji" uwzgl�dnia wszystkie poprawki i uzupe�nienia wprowadzone przez t�umacza w ostatnich latach pracy. Dokonany zosta� na podstawie nast�puj�cych dwu wyda� tekst�w: 1) "Vacaspatimi�raviracitatikasamvalitavyasabhasyasametani Patanjalayogasutrani" [wydanie z subkomentarzem_ Waczaspatiego, zwanym tak�e "Tattvavai�aradi"], "Ananda�ramamudranalaye", nr 47, 1932, oraz 2) "Patanjalayogasutrabhasyavivaranam" of �ankara-bhagamtpada [wyd. z subkomentarzem zwanym "Wiwaran�"], Madras 1952.Z ponad 800 zaplanowanych przypis�w autor pozostawi� w postaci sko�czonej jedynie kilka pierwszych. Reszt� odtworzy�em z jego publikacji i notatek lub te� opracowa�em na podstawie sanskryckich komentarzy wt�rych � "Tattwawajsiaradi" i "Wiwarany". Pocz�tkowy fragment tego ostatniego komentarza w przek�adzie Leona Cyborana zamieszczono jako dodatek. Zawiera on bowiem cenne obja�nienia szeregu poj�� i zagadnie� wyst�puj�cych w "Jogasutrach" i "Jogabhaszji". Daje ponadto wyobra�enie o stylu komentarzy wt�rnych i elokwencji ich autor�w, jakkolwiek nie obejmuje nawet ca�o�ci komentarza do pierwszej sutry.Jako pos�owie zdecydowano si� zamie�ci� prac� doktorsk� Leona Cyborana pt. "Filozofia jogi. Pr�ba nowej interpretacji", opublikowan� przez PWN, Warszawa 1973 � ksi��k� dawno ju� wyczerpan�. Do niej odsy�a si� czytelnika po wszystkie podstawowe wiadomo�ci o tekstach, sanskrycie filozoficznym, jodze, filozofii indyjskiej itd. Stanowi ona r�wnie� nieodzown� pomoc przy lekturze tekstu, obja�niaj�c i analizuj�c wiele poj�� i z�o�onych zagadnie� filozoficznych jogi.Do pos�owia w��czono r�wnie� artyku� t�umacza pt. "O etyce indyjskiej [szkic syntetyczny]" [opublikowany ju� w "Studia Philosophiae Christianae", ATK, 12/1976/2]. Prezentuje on niezwykle jasno i przyst�pnie wa�ne problemy etyki indyjskiej, pozwalaj�c lepiej zrozumie� kontekst etyczno-spo�eczny jogi w Indiach.S�ownik termin�w jest pierwszym sanskrycko-polskim s�ownikiem indyjskich termin�w filozoficznych. Obejmuje tak�e inne wa�ne terminy jogi w ich technicznych znaczeniach, w jakich wyst�puj� w tek�cie "Jogasutr" i "Jogabhaszji". Do s�ownika w��czono r�wnie� skorowidz termin�w "Filozofii jogi".Chcia�bym wyrazi� sw� wdzi�czno�� rodzinie Leona Cyborana: �onie � pani Teresie Malinowskiej i siostrom � paniom Rozalii Kuczarze i Zofii Muzyce za powierzenie mi Jego r�kopis�w do opracowania. Panu Tadeuszowi Suchockiemu dzi�kuj� za spostrze�enia wyzyskane przy opracowywaniu materia��w. Pragn� r�wnie� z�o�y� podzi�kowanie opiniodawcom Wydawnictwa � prof. Iji Lazari-Paw�owskiej i zmar�emu prof. Eugeniuszowi S�uszkiewiczowi oraz recenzentowi Wydawnictwa � doc. Krzysztofowi Marii Byrskiemu. Wdzi�czny jestem niezmiernie pani redaktor Hannie Marciniak za nader wnikliw�, krytyczn� prac� nad maszynopisem, liczne uwagi i cenne sugestie. Dzi�kuj� serdecznie wszystkim w Polsce i w Indii, kt�rych zach�ta i �yczliwo�� dopomog�y w ukazaniu si� dzie�a w druku.Wies�aw KowalewiczWARTO�� FONETYCZNA ZNAK�W TRANSKRYPCYJNYCHKreska nad samog�osk� oznacza d�ugo��, np. a, e, o � [tak samo jak ai, au\ s� w sanskrycie dyf-tongami; trzeba pami�ta�, �e zawsze s� d�ugier � r samog�oskowe, zg�oskotw�rczeh � po sp�g�osce tworzy wraz z ni� sanskryck� sp�g�osk� przydechow� [wymawian� jednym tchem]� � n gard�owen, t, d � n, t, d szczytowe (cerebralne); koniec j�zyka dotyka nie z�b�w, lecz powy�ej z�b�wm � oznacza unosowienie [poprzedzaj�cej samog�oski]h � oznacza przyd...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]