Komunikacja niewerbalna 31, KURS KAS FISKALNYCH

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Temat lekcji: Komunikacja niewerbalna

Liczba jednostek lekcyjnych: 1 h

Cel zajęć: Zapoznanie uczniów z elementami komunikacji niewerbalnej oraz ich rolą w procesie komunikacji międzyludzkiej.

 

1.      Nauczyciel prosi uczniów o to, by wymienili znane im elementy komunikacji niewerbalnej. Wśród odpowiedzi uczniów mogą pojawić się następujące propozycje:

·         Mimika twarzy;

·         Gestykulacja;

·         Tempo mówienia;

·         Częstość nawiązywania kontaktu wzrokowego z rozmówcą;

·         Makijaż;

·         Ubranie;

Podane przez uczniów odpowiedzi zapisujemy na tablicy, a następnie próbujemy je uporządkować w większe grupy sygnałów.

 

2.      Nauczyciel porządkuje wiedzę uczniów na temat elementów komunikacji niewerbalnej i wprowadza następujące pojęcia:

 

·         Kinezjetyka, czyli tzw. mowa ciała (mimika twarzy, gestykulacja, przyjmowane pozy, kontakt wzrokowy);

·         Parajęzyk, czyli cechy wykalne głosu (ton, barwa, wysokość, natężenie, tempo mówienia), ich wzajemne nakładanie się na siebie  oraz tzw. dźwięki pozajęzykowe (‘eh’, ‘uh’, ‘aa’, itd.);

·         Wygląd fizyczny człowieka (budowa ciała, ubiór, makijaż, fryzura, tatuaże w widocznych partiach ciała, itd.);

·         Dotyk, który może wyrażać się w uścisku dłoni, poklepywaniu po plecach, chwytaniu rozmówcy za wybrane części ciała (np. łokieć, nogę, dłoń, kark);

·         Proksemika, czyli ‘komunikacyjne’ wykorzystanie dystansu między ludźmi oraz relacji przestrzennych między ludźmi i przedmiotami oraz między samymi przedmiotami;

·         Chronemika, czyli komunikacyjne wykorzystanie czasu (np. punktualność lub brak punktualności może świadczyć o innych cechach danego człowieka);

·         Wybrane elementy otoczenia fizycznego, w którym przebiega proces komunikacji: temperatura powietrza, natężenie światła, kolorystyka wnętrza, itd.

 

3.      Nauczyciel prezentuje uczniom fotografie twarzy z prośbą, by określili oni rodzaj emocji, jaki kryje się za każdym wyrazem mimicznym. Każdy z uczniów zapisuje swoją odpowiedź  na kartce, bez konsultacji z kolegami. Po zakończeniu ćwiczenia porównujemy odpowiedzi uczniów. Co zadecydowało o ich zgodności w ocenie? Co wywołało rozbieżności między ich opiniami?

Na podstawie badań psychologicznych nad odczytywaniem znaczenia mimiki twarzy okazuje się, że wysoka zbieżność ocen występuje w przypadku wyrażania emocji podstawowych, jak np.: strach, gniew, radość, zdziwienie. [Uwaga: podobne ćwiczenie można przeprowadzić z uczniami wykorzystując fragmenty filmu niemego lub przy wyłączonym głosie, tak by komentarz słowny nie ułatwiał interpretacji].

 

 

4.      Nauczyciel wraz z uczniami próbuje ustalić, jakie mogą zachodzić relacje między komunikatami werbalnymi i niewerbalnymi w ramach jednego procesu komunikacji. Podstawowe typy zależności to:

·         Relacja komplementarna: komunikaty werbalne i niewerbalne przekazywane przez konkretną jednostkę są spójne i wzajemnie się uzupełniają, np. człowiek na widok dobrego przyjaciela może powiedzieć: „Cieszę się, że cię widzę”, a jednocześnie na jego twarzy widać uśmiech, postawa ciała jest rozluźniona i nakierowana na przyjazne przyjęcie przyjaciela;

·         Relacja substytucyjna: komunikaty niewerbalne zastępują komunikaty werbalne, np. gdy jeden uczeń pyta drugiego, w której sali będą odbywały się zajęcia z języka polskiego, zamiast odpowiedzi werbalnej może uzyskać wskazanie odpowiedniej sali ręką (gest wskazania zastępuje odpowiedź: „W tej sali”).

·         Relacja wykluczania: Komunikaty werbalne i niewerbalne są niespójne, np. ktoś mówi: „Cieszę się, że cię widzę”, a jednocześnie ma zaciśnięte zęby, ręce, sztywną postawę ciała.

 

Uwaga: W sytuacji gdy występuje konflikt między komunikatami werbalnymi i niewerbalnymi (zachodzi relacja wykluczania) zwracamy większą uwagę na komunikaty niewerbalne i ich znaczenie. Psychologowie twierdzą, iż 35% znaczenia komunikowania międzyludzkiego tworzone jest poprzez język, a pozostałe 65% poprzez różne typy komunikatów niewerbalnych.

 

5.      Nauczyciel wraz z uczniami próbuje określić bardziej szczegółowo funkcje komunikacji niewerbalnej w relacji do komunikatów werbalnych.

·         Emblematy – to komunikaty niewerbalne, które mogą być użyte w miejsce słów lub zdań, np. gest wskazywania miejsca, zamiast słownej informacji;

·         Ilustratory – to komunikaty niewerbalne, które uzupełniają komunikat słowny, np. w odpowiedzi na pytanie: ”Jak ci poszła klasówka?”, pytany może odpowiedzieć, że „Super!”, a jednocześnie unieść kciuk do góry.

·         Pozy – to komunikaty niewerbalne, które umożliwiają ukazanie emocji i uczuć towarzyszących wypowiedzi słownej, np. człowiek może powiedzieć: „Strasznie boli mnie głowa”, a jednocześnie wykrzywić twarz, co ma podkreślić natężenie bólu.

·         Regulatory – to komunikaty niewerbalne, które służą kształtowaniu płynności konwersacji, np. potakiwanie głową podczas wypowiedzi drugiej osoby, co ma wskazywać, iż uważnie słucha się jej wypowiedzi.

·         Adaptery – to komunikaty niewerbalne, które redukują stres wywołany rozmową, np. podczas egzaminu: drapanie się po głowie, dotykanie ust, zaciskanie pięści, obgryzanie paznokci, itd.

 

6.      Uczniowie na polecenie nauczyciela zastanawiają się nad sposobami wykorzystania komunikatów niewerbalnych w przekazach audiowizualnych i wizualnych, np.

 

·         Emotikony – jako wskaźniki emocji w komunikacji  e-mailowej lub sms-owej;

·         Strój i wygląd bohatera w filmach fabularnych, np. w westernie, filmie policyjnym, melodramacie oraz w grach komputerowych, programach telewizyjnych, wideoklipach;

·         Wizerunki kobiet, mężczyzn i dzieci w różnych formach reklamy zewnętrznej, np. na billboardach, plakatach, afiszach, itd.

·         Wystrój wnętrz, kolorystyka ścian i mebli jako źródło informacji o bohaterze filmu. 

 

7. Nauczyciel poleca uczniom, by przy wykorzystaniu wiedzy na temat komunikacji niewerbalnej zdobytej na lekcji dokonali wyboru tekstu (audio)wizualnego (np.filmu, zdjęcia, plakatu), na którym wykorzystane są komunikaty werbalne i niewerbalne oraz dokonali analizy: ich funkcji, wzajemnych zależności i znaczenia.  

         

 

4

 

... [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • bloodart.opx.pl
  •