Kolokwium końcowe - zarządzanie, Książki
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
KOLOKWIUM KOŃCOWE – PODSTAWY NAUK O ZARZĄDZANIU
SZKOŁY ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Szkoła klasycznej teorii organizacji pracy, szkoła naukowej teorii organizacji
Klasyczna teoria organizacji pracy
Klasyczne podejście do zarządzania składa się z dwóch wyodrębnionych gałęzi:
· naukowe zarządzanie Taylora;
· zarządzanie administracyjne Fayola.
Naukowa teoria organizacji
Orędownicy naukowego zarządzania:
· Frederick W. Taylor;
· Frank Gilbreth;
· Lilian Gilbreth;
· Henry Gantt;
· Harrington Emerson.
Etapy postępowania w koncepcji naukowego zarządzania:
lNaukowo opracować każdy element pracy na danym stanowisku, aby zastąpić dawne metody „zdroworozsądkowe”.llNaukowo dobierać pracowników i następnie szkolić ich do wykonywania pracy zgodnie z krokiem 1.llNadzorować pracowników, by mieć pewność, że będą stosować się do zalecanych im metod wykonywania pracy.llDalej planować pracę, ale wykorzystywać robotników do faktycznego wykonywania pracy.lZarządzanie administracyjne
Orędownicy zarządzania administracyjnego:
· Henri Fayol;
· Lyndall Urwick;
· Mac Weber;
· Chester Barnard.
Funkcje kierownicze (proces zarządzania):
· planowanie;
· organizowanie;
· przewodzenie;
· kontrolowanie.
Nurt behawioralny
Przedstawiciele kierunku behawioralnego:
· Hugo Munsterberg (twórca psychologii przemysłowej);
· Mary Parker Follet;
· Elton Mayo (twórca efektu Hawthorne);
· Abraham Maslow i Douglas McGregor (ruch na rzecz uwzględniania stosunków międzyludzkich; McGregor – twórca teorii X i teorii Y).
Ilościowe podejście do zarządzania
Zarządzanie operacyjne – metody wspomagania organizacji w efektywnym wytwarzaniu produktów i usług.
Podejście integrujące
Podejścia integrujące:
· podejście systemowe;
· podejście sytuacyjne.
Podejście systemowe
Elementy systemowego podejścia do organizacji:
· nakłady z otoczenia (rzeczowe, ludzkie, finansowe i informacyjne);
· procesy transformacji (technika, systemy operacyjne, systemy administracyjne, systemy kontroli);
· wyniki do otoczenia (produkty/usługi, zyski/straty, zachowania pracownicze i wyniki informacyjne);
· sprzężenie zwrotne (reakcja na wyniki i przekazanie ich do systemu).
Koncepcje dotyczące organizacji:
· system otwarty (system organizacyjny, który wchodzi w interakcje z otoczeniem);
· system zamknięty (system organizacyjny, który nie wchodzi w interakcje z otoczeniem);
· podsystem (system w ramach innego, szerszego systemu);
· synergia (dwa lub więcej współpracujących podsystemów produkujących więcej, niż wynosi łączna suma produkcji każdego z nich, gdyby pracowały osobno);
· entropia (normalny proces prowadzący do upadku systemu).
Podejście sytuacyjne
Podejścia uniwersalne:
· podejście klasyczne;
· podejście behawiorystyczne;
· podejście ilościowe.
Podejście zintegrowane
Podejścia: klasyczne, behawiorystyczne i ilościowe mogą się wzajemnie uzupełniać, a podejścia systemowe i sytuacyjne mogą pomóc w ich zintegrowaniu.
OTOCZENIE ORGANIZACJI
Otoczenie zewnętrzne
Istnieją dwa rodzaje środowiska zewnętrznego:
· otoczenie (środowisko ogólne);
· otoczenie zadaniowe.
Otoczenie ogólne
Otoczenie ogólne ma pięć wymiarów:
· wymiar ekonomiczny (np. ogólny wzrost gospodarczy, inflacja, stopy procentowe, bezrobocie);
· wymiar techniczny (przekształcenie zasobów w produkty i usługi);
· wymiar społeczno-kulturowy (np. obyczaje, nawyki, wartości, cechy demograficzne);
· wymiar polityczno-prawny (np. stosunki pomiędzy gospodarką i państwem);
· wymiar międzynarodowy (zakres, w jakim organizacja uczestniczy w działalności gospodarczej w innych krajach lub pozostaje pod jej wpływem).
Otoczenie zadaniowe
Otoczenie składa się z konkretnych organizacji lub grup, czyli:
· konkurent;
· klient;
· dostawca;
· regulator (agencja regulacyjna i grupa interesu).
Wymiarem otoczenia zadaniowego są także partnerzy strategiczni.
Środowisko wewnętrzne
Środowisko wewnętrzne składa się z:
· właścicieli organizacji;
· zarządu;
· pracowników;
· otoczenia fizycznego;
· kultury.
BUDOWANIE STRATEGII ORGANIZACJI
Składniki strategii
Do składników strategii należą:
· wyróżniająca się umiejętność;
· zasięg;
· rozmieszczenie zasobów.
Typy wariantów strategii:
· strategia na poziomie autonomicznej jednostki gospodarczej;
· strategia na poziomie przedsiębiorstwa.
Wykorzystanie analizy typu SWOT do formułowania strategii
Analiza SWOT (cztery kategorie czynników strategicznych):
· S (Strenghts) – mocne strony;
· W (Weaknesses) – słabe strony;
· O (Opportunities) – szanse;
· T (Threats) – zagrożenia.
MISJA, WIZJE I CELE STRATEGICZNE
Funkcje dobrze złożonej wizji:
· ukierunkowanie;
· uwiarygodnienie;
· integrowanie;
· inspirowanie;
· stabilizacja.
ANALIZA STRATEGICZNA I ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE
Analiza strategiczna swym zakresem obejmuje takie czynniki jak makrootoczenie.
Makrootoczenie można podzielić na następujące segmenty:
· otoczenie makroekonomiczne (np. koniunktura gospodarcza, stopa inflacji, kursy walutowe);
· otoczenie polityczne (np. polityka zagraniczna i wewnętrzna rządu, stabilność władzy, stosunki międzynarodowe);
· otoczenie prawne (np. przepisy prawne regulujące działalność podmiotów gospodarczych, przepisy podatkowe i celne);
· otoczenie technologiczne (np. stan techniki i technologii, nowe odkrycia naukowe, wdrażanie nowych technologii);
· otoczenie społeczne (np. system wartości, normy zachowań, subkultury);
· otoczenie demograficzne (np. przyrost naturalny, wykształcenie, liczba i struktura ludności);
· otoczenie międzynarodowe (np. otoczenie konkurencyjne, czyli mikrootoczenie – dostawcy, odbiorcy, konkurenci).
Przykłady metod analizy:
· SWOT;
· macierz BCG;
· macierz ADL;
· macierz McKinsey’a;
· analiza interesariuszy;
· analiza 5 sił Portera (analiza strukturalna sektora);
· ocena cyklu życia (LCA).
PROJEKTOWANIE STANOWISK PRACY
Alternatywy specjalizacji
Jest pięć możliwych do zastosowania podejść:
· rotacja czynności, zadań lub stanowisk pracy;
· rozszerzanie zakresu pracy;
· wzbogacanie pracy;
· podejście od strony cech stanowiska pracy (pięć wymiarów tej alternatywy):
o różnorodność kwalifikacji;
o identyczność zadań;
o znaczenie zadania;
o autonomia;
o sprzężenie zwrotne.
· zespoły robocze.
WIĘZI – DETERMINANTY STRUKTURY
Rozróżniamy następujące klasyczne typy więzi organizacyjnych:
· więź służbowa lub inaczej hierarchiczna;
· więź funkcjonalna:
o więź służbowa pomiędzy funkcjonalnymi przełożonymi, a podwładnymi (więź hierarchiczna);
o kiedy kierownicy są specjalistami w danej dziedzinie, ale jednocześnie są kierownikami jednostki organizacyjnej i jako tacy wykonują ogólne czynności kierownicze w stosunku do swoich podwładnych (np. rekrutacja);
...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]